Tasarım ve Programlama - GAP İdaresi Başkanlığı Bilgi İşlem Koordinatörlüğü Ercan YİĞİT

Tasarım ve Programlama - Ercan YİĞİT

Tasarım ve Programlama - Bilgi İşlem Koordinatörlüğü Ercan YİĞİT

Anasayfa - Site Haritası - E-Mail - İletişim - English
GAP
GAP'ta Son Durum
GAP'ta Son Durum 2022
GAP'ta Son Durum Raporları(1992-2022)
Klasik GAP Biterken

GAP kapsamında 22 baraj ve 19 hidroelektrik santrali ile sulama şebekelerinin yapımı planlanmıştır. GAP’ın tamamlanmasıyla 1,8 milyon hektar alanın sulamaya açılması, yılda 27 milyar kilovat-saat hidroelektrik enerji üretimi ile ülke enerji ihtiyacının büyük bir bölümünün karşılanması öngörülmüştür. Tarım, sanayi, enerji, ulaştırma, eğitim, sağlık, kırsal ve kentsel altyapı yatırımları ile Bölge’nin ekonomik ve sosyal göstergelerinin ülke ortalamasına getirilmesi, Bölge halkının refah düzeyinin yükseltilmesi hedeflenmiştir.Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP), Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nin sahip olduğu kaynakları değerlendirerek, bu yörede yaşayan insanlarımızın gelir düzeyini ve yaşam kalitesini yükseltmeyi, bölgelerarası farkları gidermeyi ve ulusal düzeyde ekonomik gelişme ve sosyal istikrar hedeflerine katkıda bulunmayı amaçlayan ve uluslararası alanda marka değeri olan bir bölgesel kalkınma projesidir.

GAP, ülkenin hidroelektrik enerji üretimine katkı sağlamaktadır. 2019 yılı itibariyle 14 hidroelektrik santrali (HES) tamamlanmış; GAP enerji yatırımlarında %91,2 oranında fiziki gerçekleşme sağlanmıştır. İşletmeye alınan HES’lerle Bölge’de yılda 20,6 milyar kilovat-saat elektrik üretimi kapasitesi oluşturulmuştur. Hidroelektrik santrallerinin işletmeye alınışından 2019 yılı sonuna kadar 473,3 milyar kilovat-saat elektrik enerjisi üretilmiş olup, üretilen bu enerjinin parasal değeri 28,4 milyar dolardır (1 kWh=6 cent). 2019 yılında ülke genelinde üretilen 88,9 milyar kilovat-saat hidrolik enerji içinde GAP’ın payı 22,8 milyar kilovat-saat ile %25,6’dır.

GAP kapsamında bugüne kadar 19 baraj tamamlandı. Güneydoğu Anadolu Projesi’nin temel eksenini oluşturan ve GAP’ın tamamlanmasının ana koşulu olan sulama yatırımlarında çok önemli gelişmeler sağlanmıştır. GAP kapsamında başlangıçta su depolama yapıları olan barajlar inşa edilmiş ve hidroelektrik santralleri kurulmuştur. İkinci adımda depolanan suyu sulama alanlarına taşıyacak ana kanalların, daha sonra da tarlalara dağıtacak sulama şebekelerinin yapımı gelmektedir.

Plan döneminde sulama ana kanallarının yapımı gerçekleştirilmiş; 1.263,6 km’si 2008-2019 döneminde olmak üzere toplam 1.497,1 km ana kanal hizmete hazır hale getirilmiştir. 2019 yılı sonunda sulamaya açılan alan 571.591 hektara ulaşmış; planın sulama hedefi %54 oranında gerçekleştirilmiştir. 2019 yılı itibariyle 130.597 ha alanı sulayacak şebeke inşaatları devam etmektedir

Bölge genelinde  İşgücüne katılma oranı 2007 yılında %34, 2019 yılında %46,1 ve istihdam oranı da 2007 yılında %28,3 2019 yılında %35,7 olarak gerçekleşmiştir.

Son yıllarda GAP Bölgesi’nden yapılan ihracat düzeyinde dikkate değer bir artış olmuş, 2007 yılında 3,3 milyar dolar olan ihracat tutarı 2019 yılında 9,2 milyar dolara yükselmiş; Bölge’den yapılan ihracatın ülke ihracatı içindeki payı %3,1'den %5,3'e çıkmıştır. 

Bölge’de, tüm eğitim kademelerindeki okullaşma oranlarında artış olmuş ve derslik başına düşen öğrenci sayısında az da olsa iyileşme sağlanmıştır. 2007-2008 eğitim-öğretim yılında ilköğretimde derslik başına düşen öğrenci sayısı Türkiye genelinde 33 iken, 2018-2019 yılı itibarıyla 9 birimlik iyileşme sağlanarak 24’e gerilemiş, GAP Bölgesi’nde ise 46 iken 16 birim iyileşerek 30’a düşmüştür.

GAP Bölgesi’nde 2006 yılından sonra kurulan 6 üniversite ile birlikte dokuz il de üniversiteye kavuşmuştur. Başta yeni kurulanlar olmak üzere plan döneminde üniversitelere 2 milyar TL kaynak aktarılarak fiziki ve beşeri altyapılarının geliştirilmesine destek verilmiştir. Yüksek lisans ve doktora eğitimini sağlamak üzere 10 enstitü kurulmuştur. Program sayısı ve üniversiteye kabul edilen öğrenci sayısı artmış, öğrenciler daha modern koşullarda eğitim olanağına kavuşmuştur.

Bölge’de 2007 yılında 96 hastane ve toplam 9.980 yatak mevcut iken, 2018 yılında hastane sayısı 130’a, yatak sayısı 20.541’e yükselmiştir. Bu yıllar itibariyle ülke genelinde hastane sayısındaki artış %20,3 , yatak sayısındaki artış %52,5 olarak gerçekleşirken GAP Bölgesi’ndeki artış oranı sırasıyla %35,4 ve %105,8 olmuştur. Böylelikle on bin kişiye düşen hasta yatağı sayısı 23,2’ye yükselmiştir.

Bölge’nin diğer bölgelerle, limanlarla, komşu ülkelerle ve bölge içi illerle erişimini sağlayan, ekonomik ve sosyal gelişimini, ticaretini etkileyen ulaştırma altyapısı her yönüyle - karayolu ağı, havayolu ve demiryolu yatırımlarıyla - iyileştirilmiş ve güçlendirilmiştir. Bölge’de illeri birbirine bağlayan tüm ana yollar bölünmüş yol olarak tamamlanmış, otoyol bağlantısı kurulmuş ve 8 havaalanı ile tüm illerin hava ulaşımı sağlanmıştır.

GAP Bölgesi’ndeki karayolu ağı 2018 yılı sonu itibarıyla 6.592 km olmuştur. Otoyol ağı 294 km’ye, bölünmüş yol ağı ise 2.386 km’ye ulaşmıştır. Türkiye'nin en büyük kargo havalimanı Şanlıurfa’dadır. Batman ve Adıyaman’a yeni terminal binaları yapılmış, Şırnak Şerafettin Elçi Havaalanı 2013, Diyarbakır Havalimanı Yeni Terminal Binası  2015 yılında hizmete açılmıştır.  

Sanayi altyapısını geliştirmeye yönelik 8 adet organize sanayi bölgesi (OSB) ve 10 adet küçük sanayi sitesi (KSS) tamamlanmış; Bölge’deki OSB sayısı 18’e, KSS sayısı ise 38’e yükselmiştir.

Burada yer verilen bilgiler Başkanlığımız Web Sayfası kullanıcılarına bilgi verme amacıyla hazırlanmış olup bağlayıcı bir resmi belge niteliği taşımamaktadır.